Тұрғын үй жағдайын жақсарту және емделуге ақы төлеу мақсатында БЖЗҚ-дан біржолғы зейнетақы төлемдеріне салық салу тәртібі туралы
Қазақстанда 2021 жылдың 23 қаңтарынан бастап тұрғындардан жинақтаушы зейнетақы қаражатын пайдалануға өтініштер қабылдау үшін онлайн-платформа іске қосылды.
Бір реттік зейнетақы төлемдерін дербес пайдалануға болады. Егер БЖЗҚ салымшысы бұл төлемдерді өзі қолдануды жоспарламаса, оларды жақын туысына және / немесе жұбайына тағайындай алады.
Тұрғын үй жағдайын жақсарту және / немесе емделуге ақы төлеу ережелерімен белгіленген біржолғы зейнетақы төлемдері әр түрлі мақсаттарда және шектеусіз мөлшерде пайдаланылуы мүмкін.
Тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін біржолғы зейнетақы төлемдерін пайдалану ережелеріне сәйкес, бұл төлемдерді келесі мақсаттарға пайдалануға жол беріледі:
- ипотекалық несие бойынша қарызды өтеу
- Ипотекасыз тұрғын үй алу (толық өтеу).
- Отбасы банктегі тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі бойынша тұрғын үй ипотекалық несиесін алу.
- Ипотекалық несие алу үшін алғашқы төлемді төлеу.
- тұрғын үй құрылысы бағдарламалары мен дағдарысқа қарсы бағдарламалар шеңберінде сатып алу мүмкіндігі бар тұрғын үйді ұзақ мерзімді жалдау шарттары бойынша қарызды ішінара немесе толық өтеу.
- жеке тұрғын үй құрылысы (жер учаскесін сатып алуды қоса алғанда).
ҚР БЖЗҚ порталынан зейнетақы жинақтарының қол жетімді көлемін нақтылауға болады. Өтініш бермес бұрын, сізде қолданыстағы мерзімі бар жарамды электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) болуы керек.
Авторизацияланған оператордың (банктің) интернет-ресурсында ЭЦҚ немесе басқа электронды құралдар арқылы авторизация қажет, өзіңіздің жеке шотыңызды ашып, арнайы шотқа жүгіну қажет.
ЖТС-нан (жеке табыс салығы) шегергендегі зейнетақы шотында жинақталған қаражат ЖТС-н кешіктірмей төлеуді таңдаған жағдайда пайдалануға қол жетімді болады.
Бұл ретте алушыларға жеке табыс салығын төлеуді кейінге қалдыру ұсынылуы мүмкін. Бұл жағдайда клиент зейнетақы жинақтарының барлық мөлшерін жеткіліктілік шегінен жоғары деңгейде пайдалана алады.
Осыған байланысты азаматтардан біржолғы зейнетақы төлемдеріне салық салуға қатысты, зейнетақы төлемдеріне қосарланған салық салуға қатысты өтініштер түсіп жатыр.
Агенттер (жұмыс берушілер) жеке тұлғалардан ұстайтын міндетті зейнетақы жарналарына жеке табыс салығы салынбайды (ЖТС), дәл осындай тәртіп міндетті кәсіби зейнетақы жарналарына қолданылады. Зейнетақы жарналарының мөлшері ұсталғанда ЖСС-қа салық салынбайтындығына байланысты, зейнетақы жинақтарының сомасына бір рет төленген кезде салық салынады, сәйкесінше қосарланған салық салынбайды.
Екінші жолмен біржолғы зейнетақы төлемдеріне салық салу тәртібі туралы. Бұл әдіс ЖЗҚ-ны БЖЗҚ белгілеген кесте бойынша (зейнетақыны аудару басталған келесі айдан бастап) 16 жылдан аспайтын мерзімге тең үлестермен ұстап қалуды көздейді.
Мысал келтірейік:
Салымшының жеке зейнетақы шоты бойынша жинақталған зейнетақы сомасы = 7 500 000 теңге,
жеткіліктілік шегі = 3 500 000 теңге,
біржолғы зейнетақы төлемі = 4 000 000 теңге (7 500 000 -3 500 000),
есептелген ЖТС сомасы = 4 000 000 * 10% = 400 000 теңге,
біржолғы зейнетақы төлемі түріндегі табыс мөлшері = 4 000 000 теңге,
ЖТС зейнетақылардан келесідей ұсталады:
Есептелген ЖТС мөлшері 16 жылға бөлінеді, яғни 192 ай ішінде.
Сонымен, 400 000 / 192 = 2 083 теңге - кейінге қалдырылған жеке табыс салығының сомасы зейнетақыдан ай сайын ұсталады.
«Егер жеке тұлға Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге тұрақты тұруға кетуге немесе зейнетақы жинақтарын сақтандыру ұйымына аударуға шешім қабылдаса, кейінге қалдырылған ЖТС сомасы бір реттік төлем түрінде толық ұсталады.
Жеке тұлға қайтыс болған жағдайда, кейінге қалдырылған ЖТС мөлшері осындай жеке тұлғаның мұрагерлікпен жинақталған зейнетақы жинақтарымен бір уақытта ұсталады.
Барлық туындаған сұрақтар бойынша сіз орналасқан жер бойынша аумақтық мемлекеттік кірістердің органдарына жүгіне аласыз.
Тәуелсіздігінің 25 жылдығы
Қазақстан 2050
Мемлекеттік рәміздер
Нұрлы жол – Болашаққа бастар жол
